Yaşam Ağacı

Dünya Ağacı, Demir Ağaç olarak da bilinen; Türk Kültürü içinde oldukça önemli bir yere sahip kutsal ağaç.

Yaşam Ağacı’nın, Türk mitolojisinde dünyanın merkezinde yer aldığına inanılır. Gök ile yer arasındaki bağı temsil eder; kökleri yeraltına, dalları ise gökyüzüne uzanır. Tanrılar, Ata ruhları ve insanlar arasındaki iletişimi sağlayan kutlu varlıktır. Kamlar/Şamanlar, Yaşam Ağacı sayesinde göğe yükselir ve ruhlar ile iletişime geçerler.

Türklerde Yaşam Ağacı, “Ak Kayın Ağacı” veya “Altın Ağaç” olarak da anılmıştır. Türk dininde çok önemli bir varlıktır. Öyle ki: Orhun Yazıtları’nda ve eski Türk destanlarında devletin ve hanedanın kutsallığını simgeleyen bir ağaç olarak geçer.

Altay Türkleri‘nin mitolojisinde, Yaşam Ağacı evrenin merkezinde yer alır. Bu ağaç Tanrı Ülgen’in sarayına kadar uzanır. Tanrı Kayra Han (Büyük Gök Tanrısı), bu ağacın tepesinde yaşar ve buradan dünyayı yönetir.

Uygurlar Türkleri‘nin Türeyiş Destanı‘nında, kutsal bir ışığın düşerek bir ağacı kutsadığı ve bu ağacın içinden Uygur Türk kağanlarının doğduğu anlatılır. Beş dalı vardır ve bu beş dal, beş Uygur Türk boyunu temsil eder.

Yakut Türkleri, “Ağaç Ana” kavramına sahiptir ve bu ağaç kişilerin anası olarak kabul edilir. Kişilerin ruhları, bu ağacın dallarında kuşlar şeklinde bekler ve doğacakları zaman uçarlar.

Halı ve kilim motiflerinde sıklıkla Yaşam Ağacı tasvir edilir. Türk hakanlarının tahtları ve sancağında Yaşam Ağacı figürleri bulunur.